Week van Respect

Onderbouw leerlingen leren:

• het belang van regels in de klas en op school voor spelen en samenwerken;
• leefregels en afspraken thuis en in de omgeving te benoemen en te vergelijken;
• dat zij vrijheid hebben in het maken van keuzes, rekening houdend met de keuzes van medeleerlingen en de geldende afspraken in de klas.
• dat iedereen rechten en plichten heeft.

Bovenbouw leerlingen leren:

• over de basiswaarden vrijheid, gelijkheid en solidariteit van de democratische rechtsstaat;
• over de waarborging van en het respect voor die rechten hier en daar;
• waarom zij vrijheid hebben in het maken van keuzes, rekening houdend met de keuzes van medeleerlingen en de geldende afspraken in de klas en omgeving.

Onderbouw leerlingen leren:

• dat er mensen zijn benoemd of gekozen die gezag hebben of dragen op school, in de woonplaats en in het land;
• dat er regels en afspraken gelden in ons land en welke rol verschillende mensen hebben bij het handhaven ervan;
• het verschil tussen regels en afspraken, en de mogelijkheden en grenzen voor leerlingen om daar over mee te praten.

Bovenbouw leerlingen leren:

• over gezagsdragers en politieke instituties in Nederland, Europa en de wereld;
• over verschillende visies op vrijheid, gelijkheid en solidariteit;
• manieren waarop ze besluitvormingsprocessen op vreedzame wijze kunnen beïnvloeden en hoe ze daar verantwoordelijkheid voor kunnen nemen;

• te accepteren dat anderen iets anders willen, maar dat dit niet tot een conflict hoeft te leiden;
• dat de ander ook een stem en mogelijk een ander gezichtspunt heeft; leren hier naar te luisteren en vragen te stellen om meer over de ander en zijn of haar gezichtspunt te weten te komen.

• dat het meepraten over zaken die hen aangaan een (kinder)recht is;
• hun mening te verwoorden en daar eenvoudige argumenten voor te geven;
• in de context van de klas te proberen anderen van hun mening te overtuigen;
• de mening van anderen in eigen woorden samen te vatten;
• hun eigen mening bij te stellen op basis van nieuwe inzichten;
• er rekening mee te houden dat hun mening of uitlatingen emoties teweeg kunnen brengen bij anderen;
• dat mensen over onderwerpen verschillend kunnen denken; dat die verschillen soms wel, soms niet overbrugd kunnen worden, en soms ook tot spanningen en conflicten leiden.

• woorden te geven aan wat ze denken, doen, willen en willen worden; leren dat hun taal of talen deel uitmaken van wie zij zijn;
• over zichzelf te praten in termen van toen, nu en later, hier en daar.

• te duiden wat ze denken, doen, willen en willen worden, en daar gepast naar handelen.

• woorden te geven aan wat de ander doet en wil en daarin overeenkomsten en verschillen te ontdekken;
• samen en/of met hulp van anderen onderlingen conflicten vreedzaam op te lossen.

• uit te wisselen over wat gedeelde en verschillende waarden, overtuigingen, idealen en toekomstverwachtingen zijn;
• overeenkomsten en verschillen tussen mensen te herkennen, te benoemen, en in aanzet te verklaren.

• te benoemen wat ze zelf nodig hebben; te zien wat anderen nodig hebben en wat dat betekent voor hun eigen handelen.

• manieren om voor hun eigen belangen en die van de groep op te komen;
• na te denken over de rollen die de overheid, middenveld en burgers kunnen spelen bij het bevorderen van solidariteit en rechtvaardigheid.

• kritisch na te denken over hun eigen gedrag en keuzes van anderen en het effect daarvan op de leefomgeving, dichtbij en veraf, nu en later.

• zich onder begeleiding te houden aan regels van gesprek en uitwisseling, waaronder actief luisteren en vragen stellen;
• verschillende manieren om in kleine groepen of met de klas te overleggen; hoe je eenvoudig conflicten kunt voorkomen en een aantal mogelijkheden om ontstane conflicten op te lossen;
• gericht vragen te stellen over vanzelfsprekendheden die zij binnen en buiten school tegenkomen, onder begeleiding gerichte (onderzoeks)vragen op te stellen en een eenvoudig onderzoek uit te voeren;
• zich met hulp gericht uit te spreken over de wereld die zij waarnemen. Gericht eenvoudige verbanden leggen tussen verschillende gebeurtenissen en ontwikkelingen;
• anderen waar te nemen als mensen met eigen gevoelens en gedachten, daar uitdrukking aan te geven en er rekening mee te houden;
• het eigen belang en dat van anderen in te zien en te verwoorden; te respecteren wat anderen nodig hebben om in hun behoeften te voorzien; regels te accepteren en te bewaken.

• zich in een aantal verschillende communicatieve situaties zoals kringgesprek, vergadering en dialoog te houden aan regels van gespreksvoering; gericht vragen te stellen, hun mening te verwoorden en te reageren op standpunten en inzichten van anderen;
• hoe zij in conflictsituaties in de eigen omgeving (mee) kunnen werken aan een oplossing; manieren hoe ze als klas of als groep kunnen overleggen en daarbij te luisteren naar de opvattingen van allen;
• voor zichzelf en samen doelen te stellen en werkwijzen te bepalen; handelingsopties te onderzoeken, daar keuzes in te maken en daar zo mogelijk gevolg aan te geven;
• gericht soorten vragen te stellen over vanzelfsprekendheden in de directe omgeving; eenvoudige verbanden te leggen en overeenkomsten en verschillen te duiden; in aanzet te benoemen wat de herkomst van hun overtuigingen is;
• begrijpelijke argumenten te geven voor hun meningen of overtuiging en verbanden te leggen tussen hun eigen overtuigingen en die van anderen;
• primaire en secundaire emoties bij zichzelf en bij anderen te herkennen, te benoemen; zij leren zich in te leven in een ander en gaan hier bewust mee om;
• het perspectief van concrete anderen in een gegeven context te herkennen en te beschrijven (hoe zou dat kind daar, in die omstandigheden, zich..); te anticiperen op wat hun gedag of uitlatingen te weeg kunnen brengen bij een ander;
• over wederkerigheid van belangen; hoe ze de belangen van zichzelf, van concrete anderen en van de groep kunnen behartigen; hoe ze het recht van anderen om binnen geldende normen in hun behoeften te voorzien kunnen respecteren, bevorderen of bevechten.